|
|
|
YAĞLAR |
 |
korkut
Şef Aşçıbaşı
Kayıt: 23.05.2009
Mesajlar: 40
Şehir: Edirne |
Kısa URL: https://ml.md/lc36817
Gönderme Tarihi: 23.May.2009
2,106 defa indirildi / yazdırıldı
|
Dr. Haluk Saçaklı (Obozite Uzmanı)
Yağlar enerji miktarını ve metabolizmanın dengesini bozarak vücutla yağ frepcJıanmasma elverişli ortam yaratan kötü beslenme alışkanlığıdır. Yetişkin insan vücudunun erkeklerde yüzde 19, kadınlarda yüzde 23'ü yağdır. Kadınların vücutlarında erkeklere göre daha çok bulunan yağlar, emildikten sonra kanda "lipo prote-in" adı verilen taşıyıcılara bağlanarak yağ depolarına taşınırlar.
Sağlıklı beslenme esaslarına göre, doymuş yağlardan uzak durulmalıdır. Doymuş yağlar, havayı kirleten bir yakıta benzetilebilir. Bunlar yanınca, organizmada kötü maddeler oluştururlar. Bu maddeler de kalp-damar hastalıkları başta olmak üzere birçok hastalığın kapısını aralarlar. Bunların başında ise kolesterol geliyor. Doymuş yağların günlük yağ tüketimimizdeki yeri dörtte birin den fazla olmamalıdır. Son yıllarda zararlı gibi gösterilse de, tereyağının da yararları vardır. Özellikle gelişme çağındaki çocukların tereyağı yemesi gerekir. Tereyağının çocuğun gelişiminde, derinin doğal renginin korunmasında, yetişkinlerde saç dökülmesinin önlenmesi ve A, E, D vitamini eksikliğinin giderilmesinde büyük etkileri vardır. Aşırı olmamak kaydıyla sağlıklı insanlar tereyağı tüketebilirken, kilo problemi ve yüksek kolestrolü olanların, kalp hastalarının tereyağı tüketmemesi gerekir.
Sıvıyağlar tüm yaşlardaki kişilere tavsiye edilir. Ayrıca kolesterolü ve kalp-damar hastalığı olanlar için de idealdir. Aynı yağı, birden fazla kızartma yapmak için kullanmak da yanlış ve sağlığa zararlı bir uygulamadır.
Kandaki yüksek kolestrol seviyesinin yol açtığı sağlık sorunları 80'li yıllardan sonra gündeme girmeye başladı. Buna paralel olarak da hayvansal yağlar mutfaktaki yerlerini yavaş yavaş sıvı bitkisel yağlara bıraktılar. Ayçiçek yağı, mısırözü yağı ve zeytinyağı mutfakların kraliçeleri oldular.
Yağların vücuttaki rolleri:
Yeterli ve dengeli olarak alınan yağlar vücutta aşağıdaki rollere sahiptir:
1. Yağda eriyen vitaminlerin (A,D,E,K) vücutta emilip taşınmasında rol oynarlar.
2. Yağlar iyi bir enerji kaynağıdır. Aynı miktardaki karbonhidratlar ve proteinlerden iki misli kaloriye sahiptirler (1 gr. yağ 9 kalori verir).
3. Yağlar insan vücudunda yapılamayan ve vücut için gerekli olan "linoleik asit'in vücuda alınmasını sağlarlar.
4. Yağlar bazı hayati öneme sahip organlar için (kalp, akciğer, böbrek, beyin...) koruyucu yağ tabakasını oluştururlar.
5. Yağlar deri altındaki depoları ile soğuğa karşı vücut ısısının korunmasında ve ayarlanmasında etkindirler.
6. Yağlar mideye uzun süre doygunluk hissi verir.
İnsan vücudunda bulunan yağ miktarı iki ana bölümden meydana gelir:
a. İç organların çevresinde bulunan yağlar.
b. Deri altında biriken yağlar.
Vücutta biriktiği düşünülen yağlar karmaşık moleküllüdür. Oda ısısında akışkan olan sıvıyağlar (zeytinyağı, ayçiçek yağı, mısırözü yağı) ile oda ısısında sert olan yağlar (margarindeki, tereyağmdaki yağ) gözle görülen yağlardır. Ayrıca et, yoğurt, süt, yumurta, fıstık vb. yiyeceklerde de belli oranlarda yağ vardır. Gizli olan bu yağlar günlük yediğimiz yağın yüzde 60'ını oluşturur.
Yağların kaynaklarına göre sınıflandırılması:
a. Hayvansal kaynaklı yağlar: Et, balık, süt ürünleri, yumurta ve peynirde bulunan yağlar.
b. Bitkisel kaynaklı yağlar: Ayçiçek, mısırözü, soya, zeytinyağı ve margarinler.
Yağların yapılarına göre sınıflandırılması:
a. Doymuş yağlar et, süt, peynir, sosis, sucuk, pastırma ve benzerlerinde bulunur.
b. Yarı donmuş yağlar: Zeytin, zeytinyağı, fısük, fıstıkyağı.
C. Doymamış yağlar: Ayçiçek, mısırözü, pamuk tohumu, soya fasulyesi.
Yağ türleri:
Doymuş yağlar: Kan kolesterolünü yükselten en önemli neden doymuş yağlardır. Bu yüzden, tükettiğimiz doymuş yağ miktarını azaltmaya çalışmalıyız. Doymuş yağlar; yağlı sığır ve koyun etinde, tam yağlı süt, peynir ve tereyağı gibi mandıra ürünlerinde ve katı yağlarda yüksek miktarda bulunur.
Tekli doymamış yağlar: Ağırlıklı olarak zeytinyağında bulunur. Kandaki kolesterol düzeyini artırmadığı gibi, bazı uzmanlara göre düşürücü etkisi vardır.
Çoklu doymamış yağlar: Başta ayçiçek, mısırözü olmak üzere pamuk, soya gibi bitkisel sıvı yağlarda ve bu yağlardan yapılan "çoklu doymamış yağ oranı yüksek" sağlık margarinlerind bulunur. Bunlar, yağdaki kötü kolesterolü düşürmede yardımcı olurlar.
Eğer beslenmenizdeki doymuş yağları azaltıp, yerine doymamış ve özellikle çoklu doymamış yağlar kullanırsanız, kan kolesterolünüzün kontrolüne yardımcı olursunuz. Bazı kişilerinse kolesterolü kalıtımsaldır. Bu yüzden, beslenme şekilleri ne kadar mükemmel olursa olsun, kan kolesterolleri yüksektir.
Daha az yağ tüketmek için birkaç öneri:
Hayvansal yağlar yerine sıvı bitkisel yağlar ve bunlardan üretilmiş margarinleri tüketin.
Kırmızı etten mümkün olduğunca uzak durun. Bunun yerine beyaz et tercih edin.
Salam, sosis ve sucuk gibi et ürünlerini dikkatli tüketin.
Tam yağlı yoğurt, peynir yerine az yağlı olanları seçin.
Krema ve kaymak yerine az yağlı süt ürünlerini seçin.
Hazır sosların yüksek oranda yağ içerdiğini unutmayın.
Sağlıklı ve dengeli beslenme için tahıllara ve meyve-sebzeye önem verin.
|
Yağlar |
 |
Saadet
Türkçe Admin
Kayıt: 12.07.2005
Mesajlar: 9327
Şehir: Ankara |
Kısa URL: https://ml.md/lc98813
Gönderme Tarihi: 07.Haz.2014
1,601 defa indirildi / yazdırıldı
|
Milli Eğitim Bakanlığı
Mesleki Eğitim ve Öğretim Sisteminin Güçlendirilmesi Projesi
Ankara 2006
İnsan beslenmesi için gerekli olan yağlar, bitkisel ve hayvansal olarak iki grupta incelenir. Bitkisel yağlar; zeytin, ayçiçeği, mısır, soya vb. bitkilerden özel yöntemlerle elde edilir.
Bitkisel kaynaklardan fındık, ceviz, fıstık, badem, susam, çekirdek gibi yağlı tohum ve kuruyemişlerde de yüksek oranda yağ bulunur.
Hayvansal yağlar ise, hayvansal dokulardan (iç yağ, kuyruk yağı ), sütten (tereyağı) elde edilir. Bunun yanı sıra hayvansal kaynaklı besinlerin içeriğinde de (süt ve ürünleri, et, yumurta vb.) yağ bulunur.
Bitkisel yağlarda doymuş yağ asitleri oranı düşük, doymamış yağ asitleri oranı yüksektir. Hayvansal yağlarda; doymuş yağ asitleri oranı yüksek, doymamış yağ oranları düşüktür. Bu nedenle bitkisel yağlar (doymamış) oda ısısında sıvı, hayvansal yağlar (doymuş) ise oda ısısında katıdır.
Bitkisel ve hayvansal yağların yanı sıra margarinler de günlük hayatımızda sıkça kullanılmaktadır. Margarinler bitkisel yağların özel yöntemlerle hidrojenlendirilerek sertleştirilmesi(doyurulması) ile elde edilir. Margarinlere renk, koku, lezzet verici ve bozulmayı geciktirici katkı maddeleri yanında, vitaminler de eklenerek besin değeri artırılmaktadır.
Yağlar midede uzun süre kaldığından tokluk duygusu oluştururlar. Yemeklere lezzet veren yağlar besin hazırlamada; salatalarda, kızartmalarda, ana yemeklerde, pasta, büsküvi, börek ve tatlılarda vb. yerlerde sıklıkla kullanılmaktadır. Aynı zamanda sabun ve kozmetik sanayinde kullanılmaktadır.
Yiyecek hazırlamada çeşitli amaçlar için kullanılan yağlar yiyeceklere lezzet, renk, görünüm ve gevreklik kazandırırlar. Çırpılma özelliğinden dolayı kuru ve yaş pasta hazırlamada, krema yapımında homejen bir yapı kazandırmak için kullanılır. Çırpılan yağ bu ürünlerde kabarmaya yardımcı olarak görünüm ve yapıyı olumlu yönde etkiler. Emülsiye olma özelliği ile mayonez elde edilir.
Yağlar ambalajlarında serin bir ortamda saklanmalıdır. Uygun koşullarda saklanmadığında yağlarda acılaşma meydana gelir.
Yağların besin değerini yitirmemesi ve sağlık bozucu olmaması için yemeklerde yakılmadan kullanılmalıdır.
Yağlar genel olarak iki grupta incelenir.
Bitkisel kaynaklı yağlar (zeytin, mısır, ayçiçek, soya, fındık, pamuk çiğidi vb.)
Hayvansal kaynaklı yağlar (iç yağ, kuyruk yağı, tereyağı, sadeyağ)
Yağ Çeşitleri:
Tereyağı: Pratikte yoğurdun biriktirilerek yayıklarda çalkalanması ve yağın yoğurttan ayrılması esasına dayanır. Gıda endüstrisinde ise süt yağının santrifüjle ayrılması ile elde edilir.
Sadeyağ: Tereyağının eritilmesi su ve yoğurdundan ayrılması ile elde edilen sadeyağ yemeklik olarak kullanılır.
İç yağı ve kuyruk yağı: Hayvanın içyağları ve kuyruk yağları eritilip, süzülmesi ve tuzlanması ile elde edilir. Soğutucularda saklanır
Bitkisel sıvı yağlar: Bitkilerin tohum ve meyvelerinden özel yöntemlerle elde edilir.
Margarin: Bitkisel yağların hidrojenle doyurulup sertleştirilmesi ile elde edilir.
|
YAĞLAR |
|
Saadet
Türkçe Admin
Kayıt: 12.07.2005
Mesajlar: 9327
Şehir: Ankara |
Kısa URL: https://ml.md/lc98889
Gönderme Tarihi: 10.Haz.2014
1,538 defa indirildi / yazdırıldı
|
Yağlar, yağ asitleri ve gliserolden oluşmuş organik bileşiklerdir. Karbonhidrat ve proteinin verdiği enerjinin iki katı enerji verirler. Vücuttaki enerjinin fazlası yağ dokusu (adipoz doku) olarak depolandığı için önemlidirler.
Yapısı:
Yağ asitleriyle gliserolün oluşturduğu esterlere gliserid denir. Gliseridler yapılarında bulundurduğu yağ asidi miktarına göre isimlendirilirler. Bir gliserol molekülüne bir yağ asidi bağlanmışsa monogliserid, iki molekül yağ asidi bağlı ise digliserid, üç yağ asidi bağlanmışsa trigliserid adını alır. Vücutta depo edilen yağların yaklaşık % 90ını trigliseridler oluştururlar.
Özellikleri:
Yağların özellikleri, yapılarındaki yağ asidinin özelliğine ve miktarına göre değişiklik gösterir.
a) Suda erimezler ancak benzin, eter, alkol gibi çözücülerde çözünürler.
b) Sudan daha düşük özgül ağırlığa sahiptir.
c) Isı, ışık, nem ve metal iyonlarıyla çabuk bozulurlar.
d) Erime noktası yapılarındaki yağ asidinin özelliğine göre değişir. Yağ asidindeki karbon (C) ve karbonun çift bağ sayısı arttıkça erime noktası azalır.
e) Yağ asitleri bazlarla birleşerek tuz oluştururlar. Buna sabunlaşma olayı denir.
f) Sıvı yağlar hidrojenle doyurularak katılaştırılırlar. Margarinler bu şekilde elde edilir.
|
Yağ Nedir |
 |
Doctor
English Admin
Kayıt: 15.01.2007
Mesajlar: 2416
Şehir: KKTC |
Kısa URL: https://ml.md/lc164078
Gönderme Tarihi: 06.Nis.2022
209 defa indirildi / yazdırıldı
|
https://www.herbalife.com.tr/
Yağlarla ilgili bilinen hikaye eskiden oldukça basitti: Doymuş yağlar kötü, çoklu doymamış yağlar ise iyidir.
Oysa durum o kadar da basit değil. Günümüzde artık "doğru yağ dengesini" sağlamaktan bahsediyoruz. Bu noktada özellikle iki tür çoklu doymamış yağ ön plana çıkıyor: omega-3 ve omega-6.
Omega-3 ve omega-6 terimleri yağ asidinin kimyasal yapısına atıfta bulunur ve yalnızca bir değil, birden fazla omega-3 ve Omega-6 yağ asidi tüketiriz. Her bir grupta, vücudumuz üretemediği için yediklerimizden almamız gereken “temel ve önemli” yağ asitleri vardır.
Az miktarda ve dengeli bir şekilde alındıklarında, bu temel yağ asitleri görme ve beyin fonksiyonlarımızı destekler.
|
|
YAĞLAR Tarifleri Diğer Konular
|
|
