|
|
|
Bilgisayarlı Seçim Sistemi ve Oy Güvenliği |
 |
Banu Atabay
Yazar
Kayıt: 26.05.2005
Mesajlar: 1489
Şehir: Beşevler ÇANKAYA |
Kısa URL: https://ml.md/lc63248
Gönderme Tarihi: 18.May.2011
2,346 defa indirildi / yazdırıldı
|
Demokrasilerin en önemli unsuru seçimlerin, gizli oy ancak açık sayım şeklinde olmasıdır.
Basın aylar öncesinden iktidar partisinin yüzde 50 oy alacağını vatandaşların bilinçlerine küçük dozlar halide yerleştiriyor.
Ne zaman seçim sonuçları bilgisayarla alınmaya başladı; iktidar partisi Cumhuriyet tarihinde hiç görmediğimiz kadar yüzde almaya başladı.
Belediye ve refarandum sonuçlarını da katarsak bu iktidar tam 7 defa seçim kazanmış olacak. Hatta İngiliz BBC televizyonu bu konuda bir belgesel çekip seçimden önce Türk televizyonlarında yayınlatmak telaşında.
Bence;
# Türkiye gibi kültür mozaiyi, fiziki coğrafyası ve etnik yapısı çok geniş olan 75 milyon nüfuslu bir ülkede sadece bir partinin %20'den fazla oy alması imkansıza yakın zordur.
# Seçime 25 partinin girip de sadece birinin yarıya yakın oy alması, istatistik bilmine de aykırıdır.
# En önemlisi de; yıllar içinde iktidarlar yıpranırlar, 7. seçim olduğu halde iktidarın oylarını arttırması için bir herhangi bir gerekçe de yoktur.
Bütün bunların ardından şu soru kafaları karıştırıyor;
# Acaba seçimlere hile mi katılıyor?
# Nasıl olur da Cumhuriyet tarihinin hiç bir döneminde görülmeyen yüzdeler, bilgisayarlı sayıma geçince görülmeye başlandı.
# Neden verilerin tutulduğu ana bilgisayar Türkiye'de değil de yurt dışında bulunuyor?
Daha güvenli bir seçim için önerilerim;
# Güçlü bir server altyapısı kullanılmalı ve bu da Türkiye'de olmalı. (ODTU, Meteksan, Zıraat Bankası serverleri gibi.)
# Bu serverlerde kullanılacak veritabanı ve programı Türkiye'de ve Türk programcılar tarafından hazırlanmalı (PHP ve MYSQL gibi açık kaynak kodu ile yazılmalı, kaynak kodları siyasi partilere gönderilmeli)
# Serverlere giriş şifresi (okuma) seçime katılan bütün siyasi partilere verilmeli. Açılan her sandığı, artan her oyu siyasi partiler takip edebilmeli.
# Seçim sonuçları resmen ilan edildikten sonra, açılanacak bir internet adresi ile detaylı seçim sonuçları halka açılmalı.
# Her sandığın numarasından hangi sandıktan hangi partilere kaçar oy almış, kaç geçersiz oy var, sandık başkanı ve gözlemcilerin adı yazmalı, isteyen herkez bu bilgilere internetten ulaşabilmeli.
# Oyunun yerini bulmadığını iddaa eden herkezin itiraz hakkı olmalı. İtiraz eden kişiye bağlı bulunduğu ilçe seçim kurulunda randevü verilip gözü önünde tekrar sayım yapılabilmeli.
Daha ilerisi için daha da güvenli seçim önerilerim;
# Telefonlardan sesli yanıt sistemi ile oy kullanmak.
# İnternet üzerinden oy kullanmak.
# Okullara kurulacak bankamatik tarzı makinelerle oy kullanmak.
Bu sistemde özgün olan vatandaşlık numarası ve her seçim için Yüksek Seçim Kurulunca gönderilecek şifre ile oy kullanılmalı. Her vatandaşın kullandığı oy belli ama saklı olmalı. Siyasi partiler oylama boyunca sonuçları görebilmeli. Vatandaşlar da oylama sonunda sonucu görebilmelidir.
Banu Atabay
|
|
Bilgisayarlı Seçim Sistemi ve Oy Güvenliği Tarifleri Makaleler
|
|
